31 May 25 jaar ETC
Juni 1998 startte Sarah Vermoolen Etc. De letters van het tekst en communicatiebureau verwijzen naar Educatie, Toerisme, Cultuur en natuurlijk naar etcetera. Daarvoor had ik als communicatieadviseur bij de Nationale hogeschool voor toerisme en verkeer en Vrije Universiteit gewerkt, vandaar Educatie.
Marleen Kamminga zette mij 25 jaar geleden op het spoor om een vaste baan in te ruilen voor freelance werk. Zij droeg bij aan een goede start door me regelmatig werk te geven. Zo herinner ik me nog een reportage dat de meeste ongelukken in huis gebeuren door een onveilige trap en veel artikelen over een nieuwbouwwijk in Amersfoort.
Wat eraan voorafging
Op het Nicolaas Lyceum in Amsterdam schreef ik letterlijk op restjes papier alle gedachtes die ik moest onthouden. Na de studie Communicatiewetenschap kreeg ik van Karin en Theo (helaas overleden bij de ramp met de MH17) de eerste echte schrijfopdracht. Of ik routes in Amsterdam-Oost kon uitzetten waarbij je meer te weten komt over de historie en het heden van de buurten. Het Amsterdamse gemeentearchief leverde boeiende informatie op. De meeste indruk maakte echter het verhaal van mijn vader. Hij had tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Transvaalbuurt op school gezeten. Daar maakte hij mee hoe jongens uit de klas niet meer terugkwamen en zag hij dat huizen werden verlaten en dichtgespijkerd.
Verder kijken
Daarna trok ik – soms alleen, soms met een fotograaf – de wereld in. In opdracht van de uitgevers ANWB en Gottmer maakte ik reisboeken over diverse bestemmingen. Ik beschreef de plekken waar je als toerist naar toe wil, en probeerde hem/haar daarnaast ook te attenderen op andere interessante minder voor de hand liggende oorden. Zo vond ik het belangrijk om de lezer mee te nemen in de wereld van verschillende culturen. Een mooi compliment kreeg ik van de aboriginal Richard uit het Aboriginaldorp Manyalluk (Australië). Of ik niet terug wilde komen om de verhalen van de ‘elders’ op te schrijven. Jongeren hadden er nauwelijks belangstelling meer voor. En de journalisten en filmploegen die het dorp regelmatig bezochten, waren vooral op zoek naar het snelle verhaal.
Trauma
Met mijn ouders en broer ging ik naar Indonesië. We reisden langs de plekken waar mijn vader tijdens de politionele acties had gevochten en waar hij een oorlogstrauma aan had overgehouden. Zijn honderden brieven naar huis uit die tijd had ik ingetikt en vulde ik aan met nieuwe reisverhalen. Zo bleek dat hij als jonge jongen de werkelijkheid niet altijd eerlijk had opgeschreven om zijn ouders te ontlasten. Zijn kritiek op de acties en de rol van Nederland, ook na terugkomst, hebben zijn leven getekend. Mijn vader wilde heel graag naar de militaire begraafplaats. Hier vond hij de paaltjes met namen van collega militairen, sommigen waren vrienden, die bij acties en ontploffingen om het leven waren gekomen. Het waren er zoveel. Voor mijn vader was het bezoek belangrijk, omdat hij nooit afscheid had kunnen nemen.
Het trauma van mijn vader heeft invloed gehad op zijn leven en de keuzes die hij heeft gemaakt. Door heel sober te leven plaatste hij zichzelf zoveel buiten de maatschappij, zodat hem nieuw leed bespaard zou blijven. Helaas was dat niet het geval.
Door deze achtergrond vind ik het belangrijk om verhalen te maken over mensen bij wie het leven niet supermakkelijk verloopt.
Etc start
Mooie verhalen kun je alleen maken als mensen je een kans geven. Daarom hartelijk dank aan de opdrachtgevers met een extra vermelding voor Annemieke Hilberts en Antoinet de Haan. Zij gaven mij 25 jaar geleden de eerste officiële opdracht om jarenlang verhalen te maken voor het Flevolands Bureau voor Toerisme (en later ook voor provincie Flevoland). Door hen heeft de provincie nog altijd een speciaal plekje, waar ik over veel plekken nog een toeristisch recreatief verhaal kan vertellen.
Sinds 1992 werk ik al voor de ANWB en al heel lang via Koen ten Have. Door zijn opdrachten heb ik een aanzienlijk deel van de wereld en veel bezienswaardigheden in Nederland kort beschreven.
Selfmade Zaanse
In juni 1998 startte ik vanuit de Amsterdamse Jordaan het bureau Etc. Rond de eeuwwisseling verhuisden Wouter en ik naar de Zaanstreek, een kleine twee jaar later woonden we er met z’n vijven. De drie kinderen gingen mee op reis en kregen de eerste periode zelfs een bijrol in de verhalen.
De Zaanstreek leerde ik steeds beter kennen en waarderen. Dat startte met de boeken Kijk Zaans en Zaanse Parels waarbij ik samen met veel creatieve Zaankanters liet zien wat de kracht is van deze eigenzinnige streek. Marjolein en Maurice Lensink van Drukkerij Heijnis & Schipper waren gedreven partners zodat we twee goedverkochte, mooi opgemaakte Zaanse boeken konden uitbrengen. Nog altijd vind ik het bijzonder hoeveel tijd Sjoerd Soeters voor mij nam om mij uitgebreid te vertellen over de filosofie van zijn plannen. Het was bijzonder interessant hoe hij de geschiedenis terugbracht en Zaanstad weer een gezicht heeft gegeven. Al heeft de Zaankanter daar natuurlijk weer een eigen mening over.
Zaanse bedrijvigheid
Door tien jaar artikelen te hebben gemaakt voor het magazine van Rabobank Zaanstreek leerde ik ook veel bedrijven kennen. De diversiteit van onderwerpen maakte het extra leuk. Wat een rijkdom dat je overal naar binnen mag stappen om er verslag te doen. En dat je sommige bedrijven, zoals Bart Natuursteen en monumentenbouwer Remco Jonker nog beter leert kennen. Samen met fotograaf Mike Bink maakten we reportages voor Rabobank Zaanstreek en voor de buitenexpo van IFIKZ, het festival voor Zaanse Industriecultuur.
De Zaanse Verhalen
‘Guerrilla-ambtenaren’ Debora Timmerman en Saskia de Man nodigden me uit om Platform aan de Zaan mede op te zetten om mensen te stimuleren actief te worden en meer samen te werken. Zij lieten mij ervaren hoe belangrijk de kracht van inwoners is en hoe zij kunnen bijdragen.
Dankzij de opdracht van Pia van Kleef van de Gemeente Zaanstad werd ik de verhalenverteller. Al 7,5 jaar maak ik De Zaanse Verhalen over vrijwilligers die zich inzetten voor hun omgeving, zo weet ik hoe zij op talloze manieren bijdragen aan een fijne woonomgeving. En wat voor een verschil zij maken. Diepe indruk maakten de verhalen van mensen die door veranderende omstandigheden opeens leven in armoede of zij die getroffen werden door de toeslagenaffaire. Ook zag ik veel kracht in nieuwkomers, met Shatha Tamim als het ideale rolmodel. Bijzonder waar mensen toe in staat zijn en hoe zij andere mensen inspireren.
Door de opdrachten voor stadsexpedities kunnen bewoners, ondernemers, ambtenaren en talloze initiatieven kennis met elkaar maken. Daar ontstaan weer nieuwe verbindingen uit.
Het blijft bijzonder dat je een wereld beter leert kennen en begrip en ontzag krijgt voor de mensen die er werken. Zoals door de verhalen die ik maakte voor Evean. Ik had al veel ontzag voor mensen in de zorg, dat is alleen maar meer geworden. Tegenwoordig werk ik ook voor Parteons. Leuk en interessant aan al die verhalen is ook de verbindingen tussen de diverse werelden, die ik graag met elkaar combineer.
Als je het wilt zien en horen dan zijn overal opmerkelijke mensen te vinden met een krachtig verhaal. Zo geniet ik volop van het werk voor Pact Post waarbij bewoners aangevuld door professionals vertellen hoe zij de activiteiten van Pact Poelenburg Peldersveld ervaren. Het is heel leuk om met Lisa Aafjes, Aziza, Shatha en Hatice als wijkredactie de wijken te belichten, omdat de bewoners graag gezien willen worden in een eerlijk licht. Aandacht voor mensen blijkt overal het toverwoord.
Cutltuur
Dit feestelijke bericht begon ik met de uitleg van de eerste letter van ETC en eindig met de C. Cultuur speelt nog altijd een belangrijke rol in mijn werk. Daarom werk ik ieder kwartaal graag mee aan het magazine De Windbrief. Ik ben blij met Christine Ravenhorst, de nieuwe festivalleider van IFIKZ, omdat ze Simone Spakman en mij meeneemt in de programmering van het Zaanse festival industrie. En met Miranda van Oostrum, die mij opnieuw heeft gevraagd om verhalen te maken voor Open Monumentendag.
Dit rijtje is natuurlijk niet uitputtend, hopelijk vergeven andere opdrachtgevers mij dat ze hier niet genoemd worden. Hun verhalen zijn wel allemaal te vinden via de links op www.sarahvermoolen.nl. Dank en hopelijk gaan we samen nog veel mooie verhalen maken.
‘Als je goed kijkt, dan ontdek je overal verrassende zaken die inspireren, je tot nadenken aanzetten of je aan het lachen maken.’
‘Mijn missie is om de verhalen van opmerkelijke mensen te belichten en ze op een podium te zetten met hun krachtige boodschap. Samen laten ze zien wat er mogelijk is.’
